Ik liet ChatGPT een vacaturetekst inclusiever maken en dit is het resultaat

22 november 2023 door Marlon Wissing

Inclusieve vacatureteksten. Wie is er in arbeidsmarktcommunicatie tegenwoordig níet mee bezig? Wij in ieder geval wel. En hoewel we inmiddels veel kennis op het gebied van diversiteit en inclusie hebben opgebouwd, kun je altijd iets over het hoofd zien. Wij zijn ook maar mensen, hè. Daarom nam ik de proef op de som: ik liet ChatGPT een vacaturetekst inclusiever maken. Kan een AI-model ons hierbij assisteren?

Eerst liet ik ChatGPT een slechte vacaturetekst schrijven

Ik wilde deze test doen met een vacaturetekst waar ook duidelijk iets aan te verbeteren is. Daarom liet ik ChatGPT eerst een slechte, niet-inclusieve vacature voor tekstschrijver schrijven. Na even over en weer chatten, zette onze AI-vriend zijn aanvankelijke ethische bezwaren zo aan de kant en ging voor mij aan de slag.

Schrik niet … Hier kwam ChatGPT mee:

Hier ligt het er wel érg dik bovenop. Bijna hilarisch, als het niet ook wat zorgwekkend zou zijn. Discrimineren kan ChatGPT in ieder geval goed.

Maar voor dit doel wilde ik een vacature die wel enigszins realistisch is. Dus gaf ik ChatGPT een nieuwe instructie. Dit keer vroeg ik om de niet-inclusieve passages iets subtieler te maken.

Dit is poging 2:

Oké. Deze kan er wel mee door voor dit experiment. De oplettende lezer ziet zeker passages die niet inclusief zijn, maar die hebben niet de overhand. Benieuwd of ChatGPT die punten ook uit de tekst pikt en een goede verbeterslag kan maken.

Mijn prompt voor ChatGPT

Vervolgens startte ik een nieuwe chat. Mijn prompt was als volgt:

ChatGPT’s analyses van de vacaturetekst

De prompt voerde ik meerdere keren in, steeds in een nieuwe chat. Ook varieerde ik nog wat met verschillende prompts en liet ik ChatGPT een aantal keer de rol aannemen van een specialist in diversiteit en inclusie. De resultaten waren erg wisselend. ChatGPT gaf mij telkens andere tips. Sommige bruikbaar, andere totaal niet. Als antwoord kreeg ik de ene keer een opsomming van verbeterpunten en de andere keer een daadwerkelijk herschreven vacaturetekst. Maar (spoiler): geen enkele keer haalt hij er alle punten uit die ik als mens zou aanpassen.

Eerst maar eens een paar goede tips

ChatGPT verraste me zeker met een paar goede suggesties, zoals:

En:

Dit zijn zeker mooie verbeteringen. En ook punten waaraan waarschijnlijk niet elke vacaturetekstschrijver of recruiter meteen uit zichzelf denkt. Helaas werd ik verder vooral verrast door vage en zelfs ronduit slechte suggesties.

Leeftijdsdiscriminatie mag van ChatGPT

Verschillende keren liet ChatGPT ‘3-5 jaar ervaring’ staan, terwijl dit een discriminerende passage is. Met vragen naar een maximum aantal jaar ervaring maak je indirect onderscheid op leeftijd en dat mag niet. Eén keer benoemde ChatGPT dit zelfs als een inclusieve functie-eis, want ‘deze is objectief meetbaar’. Ehh … 🙄

En het erge is: als jij niet wéét dat dit discriminerend is, zou je zomaar overtuigd kunnen worden door de stellige manier waarop ChatGPT dit beweert. Best gevaarlijk dus.

Twijfelachtige adviezen

Van een aantal tips raakte ik in de war:

  • Zo adviseerde ChatGPT om ‘sterke leiderschapsvaardigheden’ (wat inderdaad nogal masculien geformuleerd is) te vervangen door ‘het vermogen om zelfstandig te werken en effectief in een team te werken’. Dit is mogelijk wel inclusiever, maar heeft ook een totaal andere betekenis. Waarom komt ChatGPT juist met dit alternatief, vroeg ik me af? Het lijkt vrij willekeurig.
  • Een ander advies was om de vacature te beginnen met ‘beste sollicitant’. Dit zou neutraal en inclusief zijn. Ja, misschien als je de vacature normaal gesproken begint met ‘beste dames en heren’, maar dat heb ik nog nooit gezien.
  • Ook veranderde ChatGPT ‘bruisend’ in ‘levendig’, omdat dit aantrekkelijker zou zijn voor een brede groep kandidaten. Geen idee of dat echt zo is. Ik kan het in ieder geval nergens terugvinden. Het nachtleven daarentegen mocht vrijwel altijd blijven staan, terwijl ik zelf zou denken dat je daarmee bewust richting een jonge doelgroep schrijft.

Het eindoordeel

ChatGPT heeft nog veel te leren en is zeker (nog) geen expert op het gebied van inclusieve vacatureteksten. En dat is ook helemaal niet zo gek, want zoals je kunt lezen in een eerdere blog, is inclusie geen sausje dat je over een tekst heen gooit. Hoe je wél tot een inclusieve vacaturetekst komt? Wij leren het je graag!

Marlon Wissing, tekstschrijver
Over de auteur: Marlon Wissing, tekstschrijver

Deze woordkunstenaar maak je niet gek. Heeft een paspoort vol interessante stempels én een abonnement op de bibliotheek. Inspiratie genoeg dus.